انتخابات، مکانیزمی است که طی آن اراده شهروندان یک کشور برای ایجاد نهادهای سیاسی و مدنی را رای دهی می کنند و نیز گزینش متصدیان و متولیان امور را، با برنامه های رفاه می پذیرند. انتخابات هم تأسیس کننده است، هم مشروعیت بخش و هم کنترل کننده. امروزه انتخابات تنها وسیله ایست که مشارکت در تصمیم گیری ها از طریق آن تحقق می پذیرد.انتخابات، مراجعه و اعتماد به خرد جمعی است. و باور به خرد جمعی.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است که خداوند انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است و انسان با علم ، عقل ، تدبیر ، تمیز و قوة تشخیصی که خداوند به او داده است و هدایتی که از جانب انبیا شده است ، می تواند به عالی ترین مدارج انسانیت برسد.

از جمله اختیارات انسان حقی است عمومی که خداوند به همه افراد داده تا مستقیماً یا با انتخاب افراد واجد شرایط ، آن حق را اعمال کند و آن حق تعیین سرنوشت اجتماعی که همان حق حاکمیت است. این حق عمومی ملّت ناشی از برتری نژاد خاص ، رنگ خاص یا یک گروه و دسته خاصی نیست ، حاکمیت مربوط به تمام افراد ملّت است. قانون اساسی همه افراد ملّت را مسؤول اداره امور مملکت می داند و انتخاب مسؤولین را از درجات اِعمال حاکمیت از جانب مردم می داند.

نياز جوامع به جلوگيري از هرگونه هرج و مرج و بي نظمي، ايجاب مي كند كه عده اي به نمايندگي از سوي مردم، اداره امور كشور و تعيين چارچوب اداره آن را بر عهده بگيرند. در كشور هاي مدعي حكومت مردمي، اين عده با حضور مردم و از طرف آنان انتخاب مي شوند. درنظام جمهوري اسلامي ايران بر اساس اصل ششم قانون اساسي« امور كشور بايد به اتكاي آراي عمومي اداره شود، از راه انتخابات، انتخاب رئيس جمهور، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، اعضاي شوراها و نظاير اينها، يا از راه همه پرسي در مواردي كه در اصول ديگر اين قانون تعيين مي گردد. »

با توجه به اين اصل، در جمهوري اسلامي ايران، اداره حكومت و قانون گذاري در چار چوب اصول قانون اساسي با اداره و نظر ملت تعيين مي گردد و برگزاري انتخابات در حقيقت تبلور اراده و خواست مردم مي باشد.انتخابات گزينش بهترين هاست، بر اساس ضوابط مشخص شده در قانون اساسي مردم با حضور خود در صحنه انتخابات، رئيس جمهور انتخاب مي كنند و به اين ترتيب حق و سهم خود را در اداره كشور به يك فرد كه او را از هر جهت مناسب و همسو با خواسته هاي خود تشخيص دادند، تفويض مي نمايند. انتخاب نمايندگان مجلس شوراي اسلامي نيز با ضوابط مندرج در قانون به عهده مردم است.فلسفه و بناي وجود مجلس شوراي اسلامي تحقق عيني آيه « و امرهم شورا بينهم» مي باشد كه مقرر ميدارد « مومنين امور خود را با مشورت يكديگر حل كنند» در اين جا نيز مردم حق خود در مشورت امور با يكديگر و سهم خود در تصميم گيري و تعيين خط مشي اداره كشور را به نمايندگان خود تفويض مي نمايد.مجلس شوراي اسلامي بر پايه قانون اساسي عامل مهم استقلال و رشد و آزادي مردم است كه با تصويب قوانين و داشتن اهرم حق تذكر و استيضاح دولت، مي تواند جلو هر گونه سوء استفاده و خودكامگي دولتمردان را بگيرند و احتمال ايجاد استبداد را از بين ببرد.